Het hof van assisen behandelt de zwaarste misdrijven, zoals moord en doodslag, poging tot moord, poging tot doodslag, gijzeling met dodelijke afloop, zware zedendelicten, enz.
Het hof van assisen zetelt in principe in de hoofdplaats van de verschillende provincies en in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. Er zijn dus 11 assisenhoven in België, namelijk Aarlen, Antwerpen, Bergen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven, Luik, Namen, Nijvel of Tongeren, naar gelang van het geval.
Het hof van assisen is geen permanent rechtscollege.
Het wordt samengesteld telkens wanneer een beschuldigde naar het hof van assisen wordt verwezen.
Meer over de samenstelling van het rechtscollege, vindt u onder 'zittende magistraten'.
Het openbaar ministerie bij het hof van assisen wordt waargenomen door de procureur-generaal van het hof van beroep, de eerste advocaat-generaal, een advocaat-generaal of een substituut-procureur-generaal.
Meer uitleg over het openbaar ministerie vindt u onder 'staande magistraten'.
Voor meer uitleg over de griffier en de griffie, zie hieronder onder "griffier".
Het hof van assisen behandelt volgende zaken: misdaden, politieke misdrijven en drukpersmisdrijven.
U kan hier een brochure downloaden over het hof van assisen.
Concreet is het hof van assisen bevoegd voor niet-gecorrectionaliseerde misdaden. Dit zijn misdaden waarvoor geen verzachtende omstandigheden werden aangenomen. In de praktijk worden een aantal misdaden immers gecorrectionaliseerd. In dat geval worden er verzachtende omstandigheden aangenomen en worden deze misdaden voor de correctionele rechtbank gebracht. Deze misdaden moeten bestraft worden met een gevangenisstraf van meer dan 5 jaar.
Een politiek misdrijf kan omschreven worden als een misdrijf dat zowel door zijn opzet als door zijn uitwerking een directe aanslag op de instellingen van het land uitmaakt.
De wet bevat geen uitdrukkelijke definitie van het politiek misdrijf en verklaart dus niet wat daarmee bedoeld wordt. Door het evolutief karakter van het begrip is het immers de bedoeling dat rechtspraak en rechtsleer hieraan een definitie geven.
Een drukpersmisdrijf wordt door de rechtspraak en rechtsleer omschreven als 'de uiting van een idee of mening die een inbreuk op de strafwet uitmaakt door middel van een gedrukt geschrift of een gelijkaardig procédé, mits aan het geschrift dat het misdrijf bevat een daadwerkelijke publiciteit wordt gegeven'.
De definitie van drukpersmisdrijven is eveneens niet in de wetgeving voorzien.
Het ambt van "voorzitter" wordt toegewezen voor een leidinggevende functie in verschillende rechtscolleges.
In de rechtbanken van eerste aanleg, de ondernemingsrechtbanken en de arbeidsrechtbanken bestaat een hiërarchische structuur.
De rechtbank van eerste aanleg bestaat uit:
De ondernemingsrechtbank bestaat uit :
De arbeidsrechtbank bestaat uit:
De voorzitter wordt bijgestaan door één of meer afdelingsvoorzitters en staat in voor de algemene leiding van de rechtbank.
De afdelingsvoorzitter staat in voor de dagelijkse leiding van de rechtbank, onder gezag van de voorzitter en heeft een aantal specifieke bevoegdheden.
Hij kan zich voor de leiding en organisatie laten bijstaan door één of meer ondervoorzitters.
De structuur van het Hof van Cassatie ziet er als volgt uit:
Sinds de gerechtelijke hervorming van 2013 bestaat er ook een voorzitter van de vrederechters en de rechters in de politierechtbank. Binnen het arrondissement leidt, organiseert en coördineert deze voorzitter de vredegerechten en de politierechtbanken.
De structuur van de vredegerechten en politierechtbanken ziet er als volgt uit:
Het hof van assisen bestaat uit drie beroepsmagistraten, namelijk een voorzitter (magistraat van het hof van beroep) en twee assesoren (magistraten van de rechtbank van eerste aanleg).
Er is een procureur-generaal bij het Hof van Cassatie, bij het hof van beroep en het arbeidshof.
De procureur-generaal is de hoogste magistraat bij het Openbaar Ministerie (de dienst wordt parket-generaal genoemd).
Hij wordt bijgestaan door advocaten-generaal op het niveau van het parket-generaal bij het Hof van Cassatie, door advocaten-generaal en substituten-procureur-generaal op het niveau van het parket-generaal bij het hof van beroep en door advocaten-generaal en substituten-generaal op het niveau van het auditoraat-generaal bij het arbeidshof.
De benaming procureur-generaal wordt dus voor verschillende functies gebruikt:
In het Hof van Assisen wordt het ambt van Openbaar Ministerie waargenomen door de procureur-generaal van het hof van beroep zelf of door de eerste advocaat-generaal, een advocaat-generaal of een substituut-procureur-generaal bij het hof van beroep.
De procureur-generaal heeft de leiding over het parket-generaal en het auditoraat-generaal.
Bij het parket-generaal wordt de procureur-generaal bijgestaan door een eerste advocaat-generaal, advocaten-generaal en substituten-procureur-generaal.
Bij het auditoraat-generaal wordt de procureur-generaal bijgestaan door een eerste advocaat-generaal, advocaten-generaal en substituten-generaal.
Bij het parket-generaal wordt de procureur-generaal bijgestaan door een eerste advocaat-generaal, advocaten-generaal en substituten-procureur-generaal.
Bij het auditoraat-generaal wordt de procureur-generaal bijgestaan door een eerste advocaat-generaal, advocaten-generaal en substituten-generaal.
De griffier vervult de griffietaken en staat de magistraat bij in alle verrichtingen van diens ambt.
Op deze regel wordt slechts een uitzondering gemaakt, namelijk wanneer de griffier om dringende redenen niet aanwezig kan zijn.
De griffier heeft volgende taken:
De griffier verleent ook bijstand aan de magistraat:
Er zijn één of meer griffiers aanwezig in elk rechtscollege (vredegerecht, politierechtbank, rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank, arbeidsrechtbank enz.)
Het hof van assisen wordt bijgestaan door een jury van twaalf door het lot aangewezen gezworenen.
Om als gezworene op de algemene lijst van gezworenen te worden ingeschreven moet men:
De algemene lijst van gezworenen wordt om de vier jaar opgemaakt uit een gemeentelijke lijst, een provinciale lijst en een definitieve lijst.
Per zaak wordt er een bijzondere lijst van gezworenen opgemaakt. Dit gebeurt door uitloting van een aantal namen (60).
Voor meer informatie over het Hof van Assisen en uitleg over de jury, klik hier
Indien u meer informatie wenst over de specifieke rol van een advocaat, kunt u terecht op de website van de Orde van Vlaamse Balies.
Daar vindt u een beschrijving van zijn taken. Bovendien vindt u hier hoeveel het ereloon van een advocaat bedraagt en hoe u een advocaat kan kiezen.
Er bestaan verschillende ordes, namelijk:
Tenslotte bestaat er ook nog een Federale Raad van de balies.
De Federale Raad van de balies bestaat uit tien leden van wie er telkens vijf respectievelijk, voor een termijn van twee jaar, eenmaal hernieuwbaar, afgevaardigd worden door de Orde van Vlaamse balies en de Ordre des barreaux francophones et germanophone. De Raad wordt voorgezeten door de stafhouder van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie.
De advocaten die minstens 10 jaar bij de balie zijn ingeschreven en slagen voor het examen van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie, kunnen door de Koning benoemd worden tot advocaat bij het Hof van Cassatie. Het aantal advocaten bij het Hof van Cassatie is zeer beperkt.
Het hof van assisen zetelt in principe per provincie en wordt samengesteld telkens als de kamer van inbeschuldigingstelling een zaak naar het hof van assisen verwezen heeft.
Het hof van assisen is geen permanent strafrechtscollege. Het wordt samengesteld telkens wanneer een beschuldigde door de kamer van inbeschuldigingstelling naar het assisenhof wordt verwezen.
Het hof.
Het hof van assisen bestaat uit drie beroepsmagistraten, namelijk een voorzitter (lid van het hof van het beroep) en twee assessoren (leden van de rechtbank van eerste aanleg).
De voorzitter wordt voor één of meerdere zaken door de eerste voorzitter van het hof van beroep aangewezen, terwijl de assessoren per zaak worden aangewezen door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
Het openbaar ministerie.
Het ambt van Openbaar Ministerie wordt uitgeoefend door de procureur-generaal bij het hof van beroep, die zijn bevoegdheid kan overdragen hetzij aan een advocaat-generaal of substituut-procureur-generaal hetzij aan een lid van het parket bij de rechtbank van eerste aanleg van de plaats waar het hof zetelt.
Het ambt van griffier wordt uitgeoefend door een griffier van de rechtbank van eerste aanleg van de plaats waar het hof van assisen zetelt. Hij wordt aangewezen door de hoofdgriffier van de rechtbank van eerste aanleg.
Het hof van assisen wordt bijgestaan door een jury van twaalf door het lot aangewezen gezworenen.
Om op de algemene lijst van gezworenen te worden ingeschreven moet men:
De algemene lijst van gezworenen wordt om de vier jaar opgemaakt uit een gemeentelijke lijst, een provinciale lijst en een definitieve lijst.
Per zaak wordt er een bijzondere lijst van gezworenen opgemaakt. Dit gebeurt door uitloting van een aantal namen (60).
De beschuldigde verschijnt in persoon en wordt bijgestaan door één of meerdere advocaten.
De benadeelde (of zijn erfgenamen) kan in persoon verschijnen en/of bijgestaan worden door één of meerdere advocaten.
Zowel de beschuldigde als de burgerlijke partij kunnen een beroep doen op kosteloze rechtsbijstand en/of een pro deo-advocaat, ten minste als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Samengevat verloopt het assisenproces als volgt:
Brochure Hof van Assisen - stand wetgeving oktober 2019
Brochure Hof van Assisen - veel gestelde vragen - stand wetgeving oktober 2019
