Het vredegerecht is een burgerlijke rechtbank. Voor strafzaken, fiscale zaken en problemen van sociaal recht kan u niet terecht bij de vrederechter. De vrederechter staat dicht bij de burger en is daarom ook vlot bereikbaar.

162 kantons

Zetel van de vredegerechten.

In elk gerechtelijk kanton (verzameling van gemeenten) zetelt een vrederechter. De vrederechter is niet alleen titularis van een bepaald kanton, hij wordt ook benoemd in elk kanton van het gerechtelijk arrondissement.

Er zijn thans 187 vrederechters verdeeld over 229 zetels.

Vredegerechten Antwerpen, Vredegerechten Brussel, Vredegerechten Eupen, Vredegerechten Henegouwen, Vredegerechten Leuven, Vredegerechten Limburg, Vredegerechten Luik, Vredegerechten Luxemburg, Vredegerechten Namen, Vredegerechten Oost-Vlaanderen, Vredegerechten Waals-Brabant, Vredegerechten West-Vlaanderen

Kamers en samenstelling.

De vrederechter is een alleenzetelend rechter. Hij wordt op de zitting wel bijgestaan door een griffier.

Meer informatie over de samenstelling van het rechtscollege, vindt u onder "zittende magistraten".

Openbaar ministerie.

De vrederechter behandelt geen strafzaken enkel burgerlijke zaken. Tijdens de zittingen is er geen openbaar ministerie aanwezig.

Griffie.

Meer uitleg over de taken van de griffier en de griffie, vindt u onder "griffier".

Bevoegdheden.

Hierna wordt weergegeven voor welk soort zaken de vrederechter bevoegd is. Dit wordt de materiële bevoegdheid genoemd.

Er wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen:

  • algemene bevoegdheid;
  • bijzondere bevoegdheid;
  • uitsluitende bevoegdheid
  • maatregelen van gerechtelijk bestuur.

Voor meer uitleg over het verschil tussen de soorten bevoegdheden, klik in de linkerkolom op "Bevoegdheden"

Van zodra de materiële bevoegdheid vaststaat, moet de vrederechter nagaan of hij wel territoriaal bevoegd is, d.w.z. of hij bevoegd is voor een bepaald grondgebied. De wet bepaalt immers voor welk kanton de vrederechter bevoegd is.

Bevoegdheden vredegerecht

Algemene bevoegdheid (vredegerecht)

De vrederechter is bevoegd voor alle vorderingen, waarvan het bedrag 5.000 euro (vanaf 1 september 2018) niet te boven gaat.

Op deze algemene bevoegdheid van de vrederechter bestaan nochtans een aantal uitzonderingen.

Zo is de vrederechter niet bevoegd voor alle vorderingen die behoren tot:

  • de uitsluitende bevoegdheid van de politierechtbank;
  • de uitsluitende bevoegdheid van de rechtbank van eerste aanleg;
  • de bevoegdheid van de familierechtbank;
  • de bevoegdheid van de arbeidsrechtbank;
  • de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank.

Bijzondere bevoegdheid (vredegerecht)

Zo is de vrederechter bevoegd voor een hele reeks conflicten, ongeacht het bedrag van de vordering.

De bijzondere bevoegdheid van de vrederechter is zeer uitgebreid. In een hele reeks van conflicten is de vrederechter bevoegd ongeacht het bedrag van de vordering. Hierna volgt een overzicht van de meeste voorkomende bijzondere bevoegdheden:

  • geschillen betreffende verhuring van onroerende goederen en samenhangende vorderingen die ontstaan uit de verhuring van een handelszaak. De vrederechter is bevoegd voor alle geschillen inzake huur van onroerende goederen, d.i. gewone huur, woninghuur, handelshuur en landpacht en dit ongeacht het bedrag. Ook geschillen met betrekking tot een vergoeding voor bewoning van en tot uitzetting uit plaatsen zonder recht betrokken, behoren tot de bevoegdheid van de vrederechter;
  • geschillen inzake gebruik, genot, onderhoud, behoud of beheer van een gemeenschappelijk goed in geval van mede-eigendom. Ook geschillen inzake het appartementsrecht vallen hieronder;
  • geschillen met betrekking tot erfdienstbaarheden en verplichtingen die de wet oplegt aan eigenaars van aan elkaar grenzende erven;
  • geschillen betreffende rechten van overgang;
  • bezitsvorderingen;
  • geschillen in verband met ruilverkavelingen van landeigendommen;
  • geschillen wegens schade, door mensen of dieren veroorzaakt aan velden, vruchten of veldvruchten;
  • betwistingen inzake kredietovereenkomsten die onder toepassing vallen van de Wet op het Consumentenkrediet;
  • geschillen voor invordering van schulden voor nutsvoorzieningen ten overstaan van personen die geen onderneming zijn. Dit zijn de invorderingen van een geldsom die wordt gevorderd door een leverancier van elektriciteit, gas, warmte of water of door een persoon die een openbaar elektronisch communicatienetwerk, een omroeptransmissie- of omroepdienst aanbiedt;
  • geschillen als bedoeld in de wet van 20 juli 1971 op de begraafplaatsen en lijkbezorging;
  • verzoek tot de aanwijzing van een bewindvoerder voor een meerderjarige persoon die wegens de gezondheidstoestand niet meer bekwaam is om de organisatie van persoonlijke of zakelijke belangen waar te nemen;
  • verzoek tot bescherming van de persoon van de geesteszieke. Het betreft de gedwongen opname van een geesteszieke in een gesloten instelling, alsook de regeling van hun verblijf.

Uitsluitende bevoegdheid (vredegerecht)

Uitsluitende bevoegdheden zijn bevoegdheden die bij wet zijn vastgelegd en aan één bepaald rechtscollege zijn toegewezen.

Als het geschil niet voor het juiste rechtscollege wordt gebracht, moet dit rechtscollege zich dan ook onbevoegd verklaren, zelfs indien de partijen dit niet opwerpen.

Voor een aantal geschillen is de vrederechter uitsluitend bevoegd. Hierna volgen er enkele:

  • summiere rechtspleging om betaling te bevelen zolang het bedrag van de vordering € 1.860,00 niet te boven gaat en op voorwaarde dat de vordering tot betalen, wanneer ze via de gewone tegensprekelijke procedure ingesteld zou worden, niet voor de ondernemingsrechtbank of de politierechtbank gebracht zou moeten worden;
  • rechtspleging ingeval van dringende noodzakelijkheid inzake onteigeningen ten algemene nutte;
  • verzegelingen en de aanstelling van een sekwester; het betreft o.a. het leggen van zegels om een vermogensbelang te beschermen;
  • vorderingen tot aanwijzing van een deskundige of scheidsrechter wanneer het voorwerp van het deskundigenonderzoek tot de materiële bevoegdheid van de vrederechter behoort.

Maatregelen van gerechtelijk bestuur

Behalve loutere geschillenbeslechting, heeft de vrederechter nog een aantal andere bevoegdheden.
  • De vrederechter is niet alleen bevoegd inzake voogdij, maar ook voor bewindvoering over onbekwame meerderjarigen en ouderlijk goederenbeheer;
  • De vrederechter is aanwezig bij bepaalde openbare verkopingen;
  • De vrederechter kan belast worden met bepaalde onderzoeksverrichtingen die de overheid opdraagt;
  • De vrederechter levert akten van bekendheid af in geval van overlijden;
  • De vrederechter is bevoegd inzake de beëdiging van bepaalde personen, zoals dijk- en sluiswachters, ijkmeesters, veldwachters, enz.(art.601 Ger. W.).

Samenstelling vredegerecht

Vrederechter

Zittende magistraten
De vrederechter is een rechter die dicht bij de burger staat.Hij behandelt alleen burgerlijke zaken, geen strafzaken.

Die nabijheid blijkt alleen al uit het feit dat er zeer veel vredegerechten zijn verspreid over gans het land en uit het feit dat de vrederechter in zeer veel gevallen ter plaatse komt.

Een kanton bestaat uit één of meerdere gemeenten, behalve in de grote steden. Daar bestrijken de verschillende kantons elk een deel van de stad.

De vrederechter houdt zich bezig met allerlei problemen. De juiste bevoegdheid vindt u beschreven onder het vredegerecht.

Hierna vindt u ook een brochure over de vrederechter afkomstig van de FOD Justitie

Plaatsvervangend rechter

Zittende magistraten
Plaatsvervangende rechters zijn personen die opgeroepen worden om een actieve rechter bij ziekte, afwezigheid enz. te vervangen.

Het gaat meestal om advocaten, notarissen of universiteitsprofessoren.

De plaatsvervangende rechter wordt door zijn benoeming een magistraat.

In een politierechtbank en vredegerecht wordt de plaatsvervangende rechter ook respectievelijk plaatsvervangend rechter in de politierechtbank en plaatsvervangend rechter in het vredegerecht genoemd.

Hoofdgriffier

Griffie
De hoofdgriffier is verantwoordelijk voor de goede werking van de griffie en heeft de leiding over de griffie.

Algemeen.

Er is één griffie en dus ook één hoofdgriffier per rechtscollege.

Bij de uitvoering van zijn taken, wordt hij bijgestaan door één of meer griffiers-hoofden van dienst, griffiers en administratief personeel.

Vredegerechten en politierechtbanken.

Er is per arrondissement één hoofdgriffier voor de vredegerechten en de politierechtbank samen. Zowel in de politierechtbank als in de vredegerechten wordt de arrondissementele hoofdgriffier bij de uitvoering van zijn taken bijgestaan door één of meer griffiers-hoofden van dienst, griffiers en administratief personeel.

Griffier-hoofd van dienst

Griffie
De hoofdgriffier wordt bijgestaan door griffiers-hoofden van dienst en griffiers.

Onverminderd de taken en bijstand die de griffiers vervullen, neemt de griffier-hoofd van dienst, onder het gezag en toezicht van de hoofdgriffier, deel aan de leiding van de griffie.

De hoofdgriffier kan een of meer griffiers-hoofden van dienst aanwijzen als afdelingsgriffier om hem bij te staan bij de leiding van een afdeling.

Griffier

Griffie
De griffier staat de rechter bij in de uitoefening van zijn gerechtelijke functie.

De griffier vervult de griffietaken en staat de magistraat bij in alle verrichtingen van diens ambt.

Op deze regel wordt slechts een uitzondering gemaakt, namelijk wanneer de griffier om dringende redenen  niet aanwezig kan zijn.

De griffier heeft volgende taken:

  • het openstellen van de griffie voor het publiek;
  • het voeren van de boekhouding van de griffie;
  • het verlijden van de akten waarmee hij belast is, het bewaren van de minuten, registers en alle akten van het gerecht waarbij hij is aangesteld en het geven van uitgiften, uittreksels of afschriften;
  • het bewaren van de rechtsdocumentatie inzake wetgeving, rechtspraak en rechtsleer ten behoeve van de rechters;
  • het opmaken van de tabellen, statistieken en andere documenten, waarmee hij bij wet of besluit belast is; het bijhouden van de registers en repertoria;
  • het zorgen voor de bewaring van de waarden, documenten en voorwerpen die krachtens de wet ter griffie zijn neergelegd;
  • het nemen van passende maatregelen om alle archiefbescheiden die hij onder zijn beheer heeft in goede staat te bewaren, om ze te ordenen en te inventariseren, ongeacht hun vorm, structuur en inhoud.

De griffier verleent ook bijstand aan de magistraat:

  • hij bereidt de taken van de magistraat voor;
  • hij is aanwezig op de terechtzitting;
  • hij notuleert het verloop van de rechtszaken en de uitspraken;
  • hij geeft akte van de verschillende formaliteiten waarvan de vervulling moet worden vastgesteld en verleent er authenticiteit aan;
  • hij stelt de dossiers van de rechtspleging op en ziet, in het kader van zijn bevoegdheid, toe op de naleving van de geldende regelgeving.

Er zijn één of meer griffiers aanwezig in elk rechtscollege (vredegerecht, politierechtbank, rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank, arbeidsrechtbank enz.)

Griffie

Griffie
In elk rechtscollege (vredegerecht, rechtbank van eerste aanleg, enz.) is er een griffie.

Algemeen

De griffie bestaat meestal uit een hoofdgriffier, één of meer griffiers-hoofden van dienst, één of meer griffiers en griffiepersoneel.

De griffier heeft niet alleen administratieve taken zoals het verloop van de zitting opvolgen, documenten opstellen of afschriften geven. Daarnaast is hij ook een volwaardige medewerker van de rechter en officieel bewaarder van veel documenten. In die zin werkt hij mee aan het vlotte verloop van alle activiteiten op het rechtscollege.

Het takenpakket van de griffier kan verschillen naargelang het soort rechtbank (vredegerecht, rechtbank eerste aanleg, arbeidsrechtbank, enz.).

In de griffie wordt er vaak nog ander personeel tewerkgesteld, zoals assistenten en medewerkers.

Vredegerecht.

Elk vredegerecht heeft een eigen griffie, samengesteld uit één of meer griffiers en griffiepersoneel, die onder de leiding staan van de arrondissementele hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbank.  De hoofdgriffier wordt bijgestaan door één of meerdere griffiers-hoofden van dienst bij de vredegerechten. In elk plaatselijk vredegerecht zal de hoofdgriffier bovendien een plaatselijk leidinggevende griffier aanwijzen om hem bij te staan in de dagelijkse leiding van die griffie. In elke griffie worden de griffiers bijgestaan door administratief personeel (assistenten en medewerkers).

Politierechtbank.

Elke politierechtbank heeft een eigen griffie, samengesteld uit één of meer griffiers en griffiepersoneel, die onder de leiding staan van de arrondissementele hoofdgriffier van de vredegerechten en de politierechtbank.  De hoofdgriffier wordt in de meeste arrondissementen bijgestaan door één of meerdere griffiers-hoofden van dienst bij de politierechtbank, die hij kan aanwijzen tot leidinggevende van een afdeling van de politierechtbank. In elke griffie worden de griffiers bijgestaan door administratief personeel (assistenten en medewerkers).

Advocaat

Andere
Een advocaat verleent bijstand en treedt in juridische aangelegenheden gewoonlijk als vertegenwoordiger van een partij op.

Indien u meer informatie wenst over de specifieke rol van een advocaat, kunt u terecht op de website van de Orde van Vlaamse Balies.

Daar vindt u een beschrijving van zijn taken. Bovendien vindt u hier hoeveel het ereloon van een advocaat bedraagt en hoe u een advocaat kan kiezen.

Er bestaan verschillende ordes, namelijk:

  • de Orde van advocaten, in ieder gerechtelijk arrondissement, behoudens in Brussel waar er een Nederlandstalige orde is en een Franstalige orde;
  • de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie;
  • de Orde van Vlaamse Balies en de Ordre des barreaux francophones et germanophone.

Tenslotte bestaat er ook nog een Federale  Raad van de balies.

De Federale Raad van de balies bestaat uit tien leden van wie er telkens vijf respectievelijk, voor een termijn van twee jaar, eenmaal hernieuwbaar, afgevaardigd worden door de Orde van Vlaamse balies en de Ordre des barreaux francophones et germanophone. De Raad wordt voorgezeten door de stafhouder van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie.

De advocaten die minstens 10 jaar bij de balie zijn ingeschreven en slagen voor het examen van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie, kunnen door de Koning benoemd worden tot advocaat bij het Hof van Cassatie. Het aantal advocaten bij het Hof van Cassatie is zeer beperkt.

Nuttige links

Procedures vredegerecht

Verzoening

Alvorens partijen beslissen een procedure te starten, kunnen zij steeds eerst een verzoeningsprocedure vragen. Deze procedure is
kosteloos en kan met een gewone brief of mondeling verzoek gevraagd worden bij het gerecht dat normaal bevoegd is uitspraak te doen over het geschil.

Wat is een Verzoening?

Bij een verzoening leggen de partijen hun geschillen bij zonder dat een proces wordt gevoerd of een lopend proces wordt stopgezet.

In sommige gevallen is de oproeping in verzoening bij wet verplicht gesteld, voordat er een echte procedure ten gronde wordt opgestart bijvoorbeeld bij pachtzaken, en recht van uitweg.

Brochure "De verzoening of minnelijke schikking"

Hoe verloopt een Verzoening?

In een aantal gevallen is de voorafgaande verzoeningspoging verplicht.

Dit is onder meer het geval bij arbeidsgeschillen, familiale betwistingen en geschillen in verband met pacht.

In andere gevallen kan de eiser op vrijwillige basis een verzoeningsprocedure instellen.

Stuur een brief naar de vrederechter of de rechter die bevoegd is voor het geschil. 

Dit hoeft niet noodzakelijk aangetekend te zijn.

U vermeldt daarin:

  • uw naam, voornaam en adres;
  • de identiteit (naam en voornaam) en het adres van de tegenpartij(en) die u wil laten roepen;
  • een korte uiteenzetting van de feiten;
  • wat u wil bereiken (bijvoorbeeld dat de tegenpartij u een bepaald bedrag betaalt);
  • dat u vraagt dat de partijen opgeroepen worden om een verzoening te proberen te bereiken.

U mag niet namens andere personen een verzoening vragen.

U kunt ook naar de griffie van het vredegerecht of het bevoegde rechtscollege gaan en er mondeling een verzoeningszitting vragen.

Vervolgens krijgen de partijen (de tegenpartij(en) en uzelf) een brief van het vredegerecht of het bevoegde gerecht. Daarin staat wanneer u en de tegenpartij(en) moeten verschijnen en waar u moet zijn.

Dit zal meestal niet de openbare zittingszaal zijn, maar de raadkamer of het kantoor van de rechter.

U hoeft niet zelf naar het gerecht te gaan als dit te moeilijk is. U kunt ook uw advocaat vragen te verschijnen.

U kunt zich daarnaast ook laten vertegenwoordigen door uw echtgeno(o)t(e) of door een familielid (bloed- of aanverwant). U moet deze persoon dan wel een volmacht meegeven. Vertegenwoordiging is alleen mogelijk bij het vredegerecht, de rechtbank van koophandel en de arbeidsrechtbank.

Een volmacht is een gehandtekend document (dat op gewoon papier kan worden geschreven) en vermeldt dat persoon X (u dus) aan persoon Y (uw echtgeno(o)t(e) of een familielid) volmacht geeft om namens hem/haar op de verzoeningszitting voor het gerecht te verschijnen en hij/zij er namens u een dading mag afsluiten.

Een dading is een definitief akkoord dat een betwisting beëindigt omdat partijen (meestal wederzijdse) toegevingen doen.

Tegenpartij verschijnt niet.

Voor een verzoening moeten beide partijen aanwezig zijn.

Als niemand voor de tegenpartij opdaagt, kan er niets gebeuren. Om u te verzoenen moet u immers met twee partijen zijn. De rechter kan dus geen uitspraak doen.

In dat geval kan u een procedure starten om de veroordeling van de tegenpartij te bereiken.

Tegenpartij verschijnt en er is een akkoord mogelijk.

Als de tegenpartij (of diens advocaat) verschijnt, legt u en daarna de tegenpartij zijn standpunt uit. Er wordt gekeken of een vergelijk mogelijk is

Soms kan een verzoening bereikt worden, als u de toestemming aan de tegenpartij geeft om het verschuldigd bedrag in delen af te lossen.

Wordt een verzoening bereikt, dan wordt dit opgetekend in een proces-verbaal van verzoening dat alle partijen, de rechter en de griffier ondertekenen.

Tegenpartij verschijnt doch er is geen akkoord mogelijk.

Is geen verzoening mogelijk, dan wordt dit in een proces-verbaal vastgesteld en kan u een procedure starten om de veroordeling van de tegenpartij te bereiken.

Dit proces-verbaal heeft dezelfde waarde als een vonnis.

Leeft de tegenpartij dit niet na, dan kunt u aan een gerechtsdeurwaarder vragen om de tegenpartij daartoe te dwingen.

U of de gerechtsdeurwaarder zullen daarvoor eerst de grosse (een officieel getekend afschrift) moeten bestellen op de griffie.

De gerechtsdeurwaarder zal dit proces-verbaal dan betekenen (officieel aan de tegenpartij meedelen).

Eventueel moet de gerechtsdeurwaarder daarna beslag leggen bij de tegenpartij als deze het niet vrijwillig naleeft en bijvoorbeeld niet betaalt.

Burgerlijke zaak

Het Belgische recht voorziet in verschillende manieren om een zaak voor een rechtbank te brengen. In rechtbanktermen spreekt men over 'het inleiden van een vordering bij de rechtbank'. Op welke manier dit kan leest u verder.

Wat is een burgerlijke zaak?

Een burgerlijke procedure is een procedure over een geschil dat enkel betrekking heeft op een relatie tussen particulieren (bijvoorbeeld tussen werknemer en werkgever, tussen man en vrouw). Er staan enkel private belangen op het spel, die geen weerslag hebben op de belangen van de maatschappij.

Hoe verloopt een burgerlijke zaak?

Het Belgische recht voorziet in verschillende manieren om een zaak voor een rechtbank te brengen. In rechtbanktermen spreekt men over "het inleiden van een vordering bij de rechtbank".

De meest voorkomende manier om een zaak in te leiden is de dagvaarding.

De eisende partij doet hiervoor beroep op een gerechtsdeurwaarder. Deze maakt de dagvaarding over aan de tegenpartij. De dagvaarding is een officieel document om voor de rechtbank te verschijnen.

De dagvaarding moet verplicht een aantal vermeldingen bevatten zoals:

  • de dag, de maand, het jaar en de plaats van de zitting;
  • de naam, de voornaam en de woonplaats van de eisende partij;
  • de naam, de voornaam en de woonplaats van de gedaagde;
  • het onderwerp en de korte samenvatting van de argumenten van de vordering;
  • de rechter voor wie de vordering wordt aanhangig gemaakt.

De procedure voor vrijwillige verschijning kan met een gezamenlijk verzoekschrift tot vrijwillige verschijning opgestart worden.

Het origineel verzoekschrift moet gedagtekend en door alle partijen ondertekend zijn. Het kan per aangetekende brief aan de griffie gezonden worden of rechtstreeks op de griffie afgegeven worden.

Op vraag van minstens een van de partijen of de rechter, roept de griffier bij gewone brief de partijen op voor een zitting binnen de 15 dagen na het verzoek.

Door hun vrijwillige verschijning vermijden de partijen dat zij de kosten van een dagvaarding vooraf moeten betalen of terugbetalen.

Enkel in de door de wet bepaalde gevallen (bijvoorbeeld vorderingen tussen echtgenoten en huurgeschillen) kan een zaak ook ingeleid worden door een verzoekschrift op tegenspraak in te dienen op de griffie.

Het verzoekschrift wordt ingediend in zoveel exemplaren als er partijen zijn.

De griffier roept dan de partijen per brief op om te verschijnen op de zitting.

Het verzoekschrift moet een aantal vermeldingen bevatten zoals:

  • de dag, de maand en het jaar;
  • de naam, de voornaam, het beroep, de woonplaats van de verzoeker;
  • de naam, de voornaam en de woonplaats van de persoon die moet worden opgeroepen;
  • het onderwerp en de korte samenvatting van de argumenten van de vordering;
  • de rechter voor wie de vordering wordt aanhangig gemaakt;
  • de handtekening van de verzoeker of zijn advocaat.

Enkel in de door de wet uitzonderlijk voorziene gevallen kan een zaak voor de rechter ingeleid worden door een eenzijdig verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank.

De tegenpartij wordt niet op de hoogte gebracht van de zaak. Pas nadat de rechter uitspraak heeft gedaan wordt de tegenpartij op de hoogte gebracht.

Deze manier van inleiden van een zaak wordt gebruikt wanneer bijvoorbeeld de tegenpartij niet gekend is of wanneer het noodzakelijk is dat de tegenpartij niet op de hoogte is van de procedure.

Eenmaal de tegenpartij in kennis is gesteld van de uitspraak, kan zij zich wel nog verzetten tegen deze uitspraak.

Op de inleidende zitting wordt de behandeling van de zaak aangevat.

Op deze inleidende zitting zijn er verschillende scenario's mogelijk.

De verwerende partij verschijnt niet of niemand verschijnt.

Indien er op de inleidende zitting niemand verschijnt, dan moet de eisende partij een initiatief nemen, zoals bijvoorbeeld verstek vorderen tegen de verwerende partij. Indien geen verstek wordt gevorderd, dan wordt de zaak uitgesteld en naar de "rol" verwezen in afwachting van een initiatief.

De partijen verschijnen wel.

De partijen kunnen in persoon verschijnen of zich laten vertegenwoordigen door hun advocaat. In een aantal gevallen kunnen de partijen zich ook door andere personen laten vertegenwoordigen.

Onder het volgende item volgt een beknopte uitleg van de procedure indien de partijen verschijnen.

Ook hier zijn er twee scenario's mogelijk.

Het gaat om een zeer eenvoudige zaak.

Indien het om een zeer eenvoudige zaak gaat en een aantal voorwaarden vervuld zijn, dan komt de zaak in aanmerking voor de zogenaamde "korte debatten" en kan ze op de inleidingszitting behandeld worden, tenzij er teveel zaken zouden zijn. In dat geval wordt de zaak uitgesteld naar een nabije zitting.

Het gaat om een complexe zaak.

In dit geval moet de zaak in staat worden gesteld. Concreet betekent dit dat de partijen een conclusiekalender afspreken. Er wordt een concrete, uiterlijke datum afgesproken tegen dewelke partijen hun argumenten schriftelijk aan de tegenpartij en de rechter moeten laten weten.

De rechter legt de datum vast waarop de zaak kan gepleit worden.

Indien de partijen niet tot een akkoord komen, legt de rechter ambtshalve, binnen de zes weken na de inleiding, de conclusietermijnen (samen met de pleitdatum) vast.

Na de instaatstelling van de zaak legt de rechter een datum vast waarop de zaak kan gepleit worden.

Op deze openbare zitting kunnen de partijen ervoor kiezen hun advocaat te laten pleiten en/of kunnen zij ook zelf hun argumenten toelichten.

Op het einde van de zitting, worden de debatten gesloten en de zaak "in beraad" genomen, dit wil zeggen dat de rechter het dossier met alle besluiten en bewijsstukken meeneemt om er later een oordeel over te vellen.

In principe volgt de uitspraak uiterlijk één maand later. Dit kan zowel vroeger zijn of later zijn als het een complexe zaak betreft.

De term 'vonnis' wordt voor meerdere rechterlijke beslissingen gebruikt.

De term 'vonnis' wijst op een beslissing door een rechter in eerste aanleg (zoals de vrederechter, de rechtbank van eerste aanleg, de arbeidsrechtbank, de rechtbank van koophandel).

De term 'arrest' wijst ​op een beslissing door een rechter in hoger beroep of het Hof van Cassatie (zoals het hof van beroep, het arbeidshof). Deze term wordt echter ook gebruikt door de Raad van State en andere instanties.

De term 'beschikking' wordt gebruikt voor uitspraken in kort geding of in een procedure op eenzijdig verzoekschrift.

Een uitspraak kan op verschillende manieren gebeuren. Hierna worden er twee besproken.

Een eerste mogelijkheid bestaat erin dat de rechter zijn eindvonnis onmiddellijk velt en dus meteen een eindbeslissing treft voor de gehele zaak.

Daarnaast kan hij ook een tussenvonnis vellen als hij zich niet voldoende voorgelicht acht. In dit geval kan hij bijvoorbeeld een deskundige aanstellen, aanvullende bewijsstukken vragen enz.

Het vonnis moet gemotiveerd zijn en ondertekend zijn door alle rechters die aanwezig waren bij de behandeling van de zaak. In het vonnis wordt ook vermeld welke persoon/partij de gerechtskosten moet betalen.